Sử dụng thuốc lá – nguyên nhân của bệnh tật và đói nghèo

Đây là thông tin được Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đưa ra tại lễ mít tinh hưởng ứng Ngày thế gới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá từ 25 đến 31/5, với chủ đề: ‘Sử dụng thuốc lá – mối đe dọa sự phát triển bền vững của các quốc gia” do Bộ Y tế tổ chức tài Hà Nội, ngày 28/5.

Gần 97% bệnh nhân ung thư phổi vì liên quan đến thuốc lá

Thời gian qua, công tác phòng chống tác hại của thuốc lá đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tỷ lệ hút thuốc lá trong học sinh từ 13 – 15 tuổi giảm từ 3,3% năm 2007 xuống 2,5% năm 2014; tỷ lệ hút thuốc lá thụ động tại nơi làm việc, nơi công cộng trên phương tiện giao thông công cộng giảm được từ 12%-15%. Ở người trưởng thành từ 15 tuổi trở lên, kết quả điều tra do Tổng Cục thống kê phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới cho thấy, so với năm 2010, tỷ lệ hút thuốc trong nam giới Việt Nam có xu hướng giảm (từ 47,4% xuống 45,3%). Trong đó, tỷ lệ hút thuốc điếu của nam giới khu vực thành thị giảm được 6,5%.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến thẳng thắn chỉ rõ, bên cạnh những thuận lợi và các kết quả đạt được, công tác phòng chống tác hại của thuốc lá vẫn gặp nhiều khó khăn vì thuốc lá là sản phẩm gây nghiện, tỷ lệ sử dụng thuốc lá vẫn còn cao. Việc mọi người có thể dễ dàng mua thuốc lá ở nơi công cộng, đặc biệt là quán cà phê, nhà hàng và địa điểm vui chơi khác... đang gây ra những khó khăn, cản trở nỗ lực trong việc cai nghiện, giảm tỷ lệ hút thuốc tại nước ta.

Số liệu điều tra tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại Việt Nam cho thấy, những năm gần đây, trung bình số tiền người Việt Nam chi mua thuốc lá là 31.000 tỷ đồng/năm. Sử dụng thuốc lá gây ra 25 nhóm bệnh. Tỷ lệ bệnh tật và tử vong sớm do sử dụng thuốc lá chiếm 12% tổng gánh nặng bệnh tật tại nước ta. Tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm ở 5 nhóm bệnh thường gặp liên quan đến thuốc lá (ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa - hô hấp trên, nhồi máu cơ tim, đột quỵ và phổi tắc nghẽn mãn) là hơn 23.000 tỷ đồng/năm. Theo thống kê tại Bệnh viện K, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá là 96,8%.

Đạp xe diễu hành hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá. Ảnh: Thùy Chi

Kêu gọi tăng thuế thuốc lá để giảm nhu cầu sử dụng

Để huy động sự tham gia của cộng đồng, Tổ chức Y tế thế giới đã lấy ngày 31/5 hằng năm là Ngày Thế giới Không thuốc lá. Năm nay, Tổ chức Y tế Thế giới lựa chọn chủ đề “Sử dụng Thuốc lá – mối đe doạ sự  phát triển bền vững của các quốc gia”. Các nội dung truyền thông trong Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá tập trung theo sát chủ đề. Mục tiêu nhằm làm rõ những tổn thất về sức khoẻ và kinh tế, những tác động tiêu cực tới vấn đề phát triển bền vững trên phạm vi toàn cầu cũng như tại Việt Nam do việc sử dụng thuốc lá gây ra.

Ông Lokky Wai, Trưởng đại diện tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam cho rằng, thuế thuốc lá ở Việt Nam hiện chỉ chiếm khoảng 40% giá bán lẻ hiện nay, thấp hơn mức trung bình của thế giới là 58% và thấp hơn rất nhiều so với mức khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới là 75% giá bán lẻ. Khi tăng thuế thuốc lá, sẽ giúp giảm hút thuốc, đồng thời giúp tăng doanh thu thuế của Nhà nước.

Vì vậy, ông Lokky Wai kêu gọi Chính phủ và tất cả các đối tác cùng nỗ lực vượt qua thách thức để làm giảm sử dụng thuốc lá bằng cách tăng thuế thuốc lá, việc này sẽ giúp giảm nhu cầu của người sử dụng và giúp bảo đảm cho một tương lai lành mạnh và bền vững hơn cho Việt Nam.

Tại lễ mít tinh, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến kêu gọi các  Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố tiếp tục chỉ đạo tăng cường thực thi Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá và tổ chức các hoạt động thiết thực hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá, đưa nội dung phòng chống tác hại của thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của các cơ quan, đơn vị.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Tiến yêu cầu, công tác thanh, kiểm tra xử phạt những vi phạm về thuốc lá phải được thực hiện nghiêm. Như vậy, mới có thể phòng chống hiệu quả tác hại của thuốc lá, giảm tỷ lệ tử vong từ các bệnh do tác hại của thuốc lá gây ra.

Đồng thời, chuyển tới cộng đồng thông điệp, “người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ không nên hút thuốc lá. Nếu đã lỡ nghiện thuốc lá thì nên bỏ để không ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của mình và những người xung quanh”.

Ngay sau lễ mít tinh tại Nhà hát lớn là sự kiện diễu hành xe đạp của 200 sinh viên trên các tuyến phố và sự kiện nhảy Flashmob do 1.000 sinh viên thực hiện tại khu vực Hồ Hoàn Kiếm. Buổi lễ mít tinh hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá kết thúc bằng sự kiện đi bộ của các đại biểu cùng các nghệ sĩ và gần 2.000 sinh viên vòng quanh Hồ Hoàn Kiếm với các thông điệp kêu gọi mọi người hãy cùng xây dựng cuộc sống không khói thuốc lá.

Thùy Chi