Quy hoạch tổng thể quốc gia Việt Nam: Nắm bắt cơ hội chủ động kiến tạo tương lai

  • www.doanhtri.net
  • 17-08-2022
  • 327 lượt xem
(ĐCSVN) – Theo Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Chí Dũng, Quy hoạch tổng thể quốc gia là bước cụ thể hoá chiến lược phát triển và hiện thực hoá Nghị quyết Đại hội XIII. Đây là cơ hội để chủ động kiến tạo quyết định tương lai, cần phát hiện ra điểm nghẽn để thấy được cơ hội mới.
 
Bộ trưởng cho biết, lập Quy hoạch tổng thể quốc gia là một nhiệm vụ rất mới, lần đầu tiên thực hiện ở cấp quốc gia theo phương pháp tích hợp với các loại quy hoạch nên rất khó, phức tạp và liên quan các vấn đề quan trọng của đất nước. Đây là khung quy hoạch tổng thể, đang trong quá trình tiếp tục hoàn thiện tiếp thu lấy ý kiến các nhà khoa học, chuyên gia quốc tế và dự kiến sẽ báo cáo Chính phủ, Quốc hội trong kỳ họp tháng 10 tới đây.
 
Tại hội thảo “Tham vấn ý kiến chuyên gia của Ngân hàng Thế giới đối với báo cáo Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050” diễn ra ngày 16/8, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu rõ, Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 là nước phát triển, thu nhập cao. Theo Bộ trưởng, Việt Nam còn 7 năm nữa để đạt được mục tiêu này, thời gian không dài mà thách thức nhiều, biến động lớn, nên nhiệm vụ xây dựng Quy hoạch tổng thể quốc gia là nhiệm vụ quan trọng. Đây là cơ hội để chủ động kiến tạo quyết định tương lai, cần phát hiện ra điểm nghẽn để thấy được cơ hội mới.
 
Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, thực tế còn tồn tại nhiều hạn chế, bị chia cắt theo địa giới hành chính, liên kết vùng lỏng lẻo, chưa hình thành các vùng động lực để đi đầu và dẫn dắt trong tăng trưởng. Khung hạ tầng chưa hình thành, chất lượng đô thị chưa cao, tác động lan toả của khu vực đô thị rất thấp. Do đó, chủ trương trong hoạch định phát triển thời gian tới chính là "không còn là giai đoạn thích ứng, ứng phó mà phải phát hiện ra điểm nghẽn, nhìn nhận cơ hội mới, không gian phát triển thế nào”.
 
Về phương hướng thời gian tới, Bộ trưởng cho rằng, chủ trương phát triển có trọng tâm trọng điểm, tập trung vào yếu tố hiệu quả, sau năm 2030 dần tiến tới bước phát triển hài hoà, cân bằng, bền vững giữa các vùng miền, địa phương. Tập trung vùng kinh tế trọng điểm, vùng động lực, phát triển các cực tăng trưởng mang tính đầu tàu, lan toả dẫn dắt. Trong giai đoạn đến 2030, tập trung một số vùng có điều kiện kết cấu hạ tầng, nhân lực tốt, khoa học công nghệ để hình thành các vùng trọng điểm, xác định các động lực tăng trưởng mới.
 
Trong khi đó, theo các chuyên gia World Bank, mặc dù là lần đầu tiên được xây dựng nhưng phương pháp nghiên cứu, các nội dung chủ yếu trong Quy hoạch tổng thể quốc gia của Việt Nam đã tiếp cận với thông lệ quốc tế.
 
Điều này xuất phát từ việc Việt Nam đã tham khảo nhiều kinh nghiệm quốc tế, trong đó có cử các đoàn cán bộ sang Malaysia và Hàn Quốc – hai nước có nhiều điều kiện tương đồng và mức độ phát triển cao hơn trong khu vực – để tìm hiểu kinh nghiệm tổ chức lập và nội dung quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng ở các nước trên.
 
TS Dannay Leipziger, Trưởng nhóm chuyên gia của Ngân hàng Thế giới (World Bank), nguyên Phó Chủ tịch quản lý kinh tế và giảm nghèo của Ngân hàng Thế giới, Giáo sư tại Đại học George Washington, đại diện cho các chuyên gia của World Bank đánh giá cao bản báo cáo Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 của Việt Nam. Theo ông này, mặc dù là lần đầu tiên được xây dựng nhưng phương pháp nghiên cứu, các nội dung chủ yếu trong Quy hoạch tổng thể quốc gia của Việt Nam đã tiếp cận được với thông lệ quốc tế.
 
Các chuyên gia khác thì phân tích thêm các nội dung liên quan đến tổ chức không gian theo các hành lang kinh tế, phát triển các vùng động lực, các cực tăng trưởng, các vùng đô thị lớn, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.
 
Quy hoạch tập trung hình thành các hành lang kinh tế theo trục Bắc - Nam và hướng Đông - Tây dựa trên các tuyến giao thông đường bộ cao tốc, đường sắt, kết nối các cảng biển, cảng hàng không quốc tế, cửa khẩu quốc tế, gắn với các đô thị, trung tâm kinh tế, cực tăng trưởng. Ưu tiên hình thành và phát triển hành lang kinh tế Bắc - Nam trên cơ sở trục giao thông Bắc - Nam phía Đông; các hành lang kinh tế Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; Mộc Bài – TP HCM - Vũng Tàu; hành lang Đông Tây: Lao Bảo - Đông Hà - Đà Nẵng.
 
Kinh nghiệm các nước về xây dựng mục tiêu quy hoạch tổng thể quốc gia đề cập tới: Nâng cao năng lực cạnh tranh của lãnh thổ; Kết nối thông suốt giữa các vùng, địa phương bên trong quốc gia; Kết nối thông suốt giữa quốc gia và quốc tế; Thúc đẩy sự phát triển kinh tế, thịnh vượng, tạo ra nhiều sinh kế, phù hợp với bối cảnh mới; bảo vệ môi trường; bảo tồn di sản văn hóa và thiên nhiên. Do đó, các chuyên gia World Bank khuyến nghị Quy hoạch cần được xây dựng theo hướng nâng cao khả năng chống chịu các rủi ro môi trường, biến đổi khí hậu, bảo đảm nguồn lực tài chính cho thực hiện Quy hoạch. Xây dựng quy hoạch không gian ở cấp quốc gia cần mang tính tích hợp, tổng hợp cao, bao gồm tổ chức lãnh thổ, bố trí sử dụng đất cho các ngành, lĩnh vực và có sự kết hợp chặt chẽ với yếu tố phi không gian (định hướng phát triển kinh tế - xã hội).
 
Về tổ chức lập quy hoạch, để bảo đảm các quy hoạch ngành có thể tích hợp tốt vào bản quy hoạch quốc gia, cơ quan tư vấn chính lập quy hoạch cần nghiên cứu trước, đưa ra các định hướng quan trọng phát triển của lãnh thổ, làm căn cứ để các ngành, lĩnh vực xây dựng định hướng quy hoạch./.
 

Xem thêm Thời sự