Mỗi năm, khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá

(TG) - Mỗi năm, khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá. Con số này sẽ tăng lên 70.000 người vào năm 2030 nếu các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả không được thực hiện là cảnh báo được đưa ra tại Hội thảo “Đại biểu dân cử với việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng chống tác hại thuốc lá” được Uỷ ban Xã hội của Quốc hội tổ chức tại Đà Nẵng vừa qua.

 

Hiện ước tính có khoảng 15,4 triệu người Việt Nam đang sử dụng thuốc lá, đa phần là nam giới. Họ đã dùng 49.000 tỷ đồng mỗi năm để mua thuốc lá, và mất khoảng 67.000 tỷ đồng để điều trị 5 nhóm bệnh chính trên tổng số 25 nhóm bệnh do thuốc lá gây ra như: ung thư phổi, ung thư đường tiêu hoá – hô hấp trên, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhồi máu cơ tim, đột quỵ.

 

Dù Việt Nam đã tham gia công ước khung về kiểm soát thuốc lá FCTC cùng 181 quốc gia khác, đồng thời có nhiều chính sách pháp luật nhằm phòng chống tác hại thuốc lá như: tăng cường thông tin, giáo dục về thuốc lá; xây dựng môi trường không khói thuốc; áp dụng mức thuế thuốc lá cao; cấm quảng cáo, khuyến mãi, tài trợ thuốc lá; hỗ trợ cai nghiện thuốc lá song tỷ lệ sử dụng thuốc lá vẫn giảm rất thấp (22,5% năm 2015 xuống 21,7% năm 2020). Đặc biệt, tỷ lệ người tiếp xúc thụ động với thuốc lá vẫn rất cao, cao nhất ở khu vực nhà hàng, quán cà phê, quán bar.

 

Một trong những giải pháp được đề cập tại hội thảo là định hướng tăng thuế thuốc lá. Hiện mức thuế đang áp dụng (bắt đầu từ năm 2019) là 75% giá xuất xưởng, tương đowng 38,8% giá bán lẻ. Tổ chức Y tế thế giới WHO khuyến cáo nâng lên mức thuế 70% giá bán lẻ các sản phẩm thuốc lá.

 

Toàn cảnh hội thảo

 

Đồng thời đề xuất lộ trình tăng diện tích in cảnh báo sức khoẻ trên bao bì thuốc lá. Đặc biệt là nghiên cứu đề xuất các chính sách phù hợp để quản lý chặt chẽ các điểm bán lẻ thuốc lá, tránh việc mua bán dễ dàng, khó kiểm soát.

 

Một Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại thuốc lá đến 2030 cũng đã được lên kế hoạch xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ban hành nhằm giảm tỷ lệ hút thuốc lá cũng như tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá tại các khu vực công cộng. Ngăn ngừa sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha trong cộng đồng.

 

Ngoài ra, Uỷ ban Xã hội cũng ghi nhận một số kiến nghị đối với Quốc hội như: Tăng cường hoạt động giám sát thực hiện Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá tại Trung ương và địa phương; Xem xét và tiếp tục ủng hộ xây dựng lộ trình tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá để hạn chế tiêu dùng theo khuyến cáo của WHO; Tiếp tục xem xét, nghiên cứu, đưa ra các cơ chế hỗ trợ mới giúp phát huy tối đa hiệu quả hoạt động của Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá trong thời gian tới; Ủng hộ việc quy định chi trả từ Quỹ Bảo hiểm y tế cho hoạt động phòng bệnh như tư vấn cai nghiện thuốc lá, rượu bia trong quá trình sửa đổi bổ sung Luật Bảo hiểm y tế.

 

Hút thuốc lá liên quan đến nhiều căn bệnh

 

Dù Việt Nam đã có nhiều chính sách pháp luật nhằm phòng chống tác hại thuốc lá như tăng cường thông tin, giáo dục về thuốc lá; xây dựng môi trường không khói thuốc; áp dụng mức thuế thuốc lá cao; cấm quảng cáo, khuyến mãi, tài trợ thuốc lá; hỗ trợ cai nghiện thuốc lá song tỷ lệ sử dụng thuốc lá vẫn giảm rất thấp. Tỷ lệ người tiếp xúc thụ động với thuốc lá vẫn rất cao, cao nhất ở khu vực nhà hàng, quán cà phê, quán bar. 

 

Một trong những giải pháp được đề cập tại hội thảo là định hướng tăng thuế thuốc lá lên 70% giá bán lẻ các sản phẩm thuốc lá theo WHO. Đề xuất lộ trình tăng diện tích in cảnh báo sức khoẻ trên bao bì thuốc lá. Đặc biệt là nghiên cứu đề xuất các chính sách phù hợp để quản lý chặt chẽ các điểm bán lẻ thuốc lá, tránh việc mua bán dễ dàng, khó kiểm soát.

 

Tổ chức Y tế thế giới cũng đã liệt kê các căn bệnh mà người hút thuốc lá có thể gặp.

 

Nhiều chứng bệnh được xem là nan y không thuốc chữa gây ra bởi khói thuốc có thể khiến bạn phải bàng hoàng, hãy dừng ngay việc hút thuốc để đảm bảo cuộc sống an toàn, khỏe mạnh cho bạn và người thân:

 

- Hút thuốc lá là nguyên nhân gây nên nhiều loại ung thư như: Ung thư phổi, ung thư thực quản, ung thư thanh quản, ung thư miệng, ung thư thận và bàng quang, ung thư hậu môn trực tràng, ung thư bộ phận sinh dục… 90% số trường hợp ung thư phổi trên thế giới là người hút thuốc trực tiếp và 5% số ca ung thư phổi là gián tiếp.

 

- Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch lên gấp 2 - 3 lần. Khói thuốc có thể gây ra loạn nhịp tim, gây tăng huyết áp. Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc và tử vong do bệnh mạch vành, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, bệnh mạch máu ngoại vi, tai biến mạch máu não… Ngoài ra hút thuốc còn làm giảm tác dụng của các thuốc điều trị tăng huyết áp.

 

- Thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Hút thuốc không gây cơn hen nhưng làm cho bệnh hen nặng lên, tỉ lệ tử vong ở người bị hen đang hoặc đã từng hút thuốc thì tăng gấp trên 2 lần so với những người không hút thuốc. Những người hút thuốc hay bị nhiễm trùng đường hô hấp hơn những người không hút thuốc và thường bị nặng hơn.

 

- Thuốc lá làm giảm khả năng sinh dục, tăng nguy cơ vô sinh ở cả nam và nữ. Hút thuốc làm tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu, trẻ đẻ non, trẻ đẻ thiếu cân, các dị tật bẩm sinh ở trẻ…

 

- Người hút thuốc thụ động (người không hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc của người khác) có nguy cơ bị ung thư phổi cao hơn những người không hít phải khói thuốc. Những người không hút thuốc mà kết hôn với người hút thuốc, tỷ lệ chết vì ung thư phổi cao hơn 20% so với người kết hôn với người không hút thuốc,

 

- Trẻ em hít phải khói thuốc có nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp, viêm tai giữa, tăng nguy cơ lên cơn hen và mức độ nặng của bệnh hen. Ngoài ra khói thuốc lá làm ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ của trẻ. Con của những người hút thuốc thường có khó khăn trong nhận thức, rối loạn hành vi và giảm khả năng học tập.

 

Dư Văn Phượng    https://tuyengiao.vn